Veilig sporten met closed-loop systemen

Jan 03, 2025

Diabetotech

18:44

Deze Engelstalige podcast is gemaakt door NotebookLM op basis van deze blogpost en het EASD/ISPAD position paper over sporten met closed-loop systemen bij mensen met type 1 diabetes.

In 2024 bundelden de European Association for the Study of Diabetes (EASD) en de International Society for Pediatric and Adolescent Diabetes (ISPAD) hun krachten om uitgebreide richtlijnen te ontwikkelen voor het gebruik van closed-loop systemen bij sporten. Deze richtlijnen, gepubliceerd op 10 december 2024, bieden waardevolle inzichten voor een optimale beheersing van de glucosespiegel tijdens het sporten bij mensen met diabetes.

In deze blog worden deze richtlijnen samengevat om mensen met diabetes en hun zorgverleners te helpen de aanbevelingen te begrijpen en effectief toe te passen.

Laten we erin duiken!

1. Waarom closed-loop systemen belangrijk zijn tijdens het sporten

2. Algemene principes voor sporten met closed-loop systemen

3. Aanbevelingen voor specifieke closed-loop-systemen

#1 MiniMed 780G
#2.1 Tandem t:slim X2 met Control-IQ technologie
#2.2 Tandem Mobi met Control-IQ technologie
#3 Omnipod 5
#4 mylife Loop
#5 Diabeloop
#6 iLet Bionische Pancreas
#7 AndroidAPS
#8 DIY Loop
#9 iAPS / Trio
#10 TouchCare Nano Systeem

4. Overzicht closed-loop systeem - specifieke aanbevelingen

5. Kijk en luister naar de experts

6. Conclusie

1. Waarom advies rond sporten met closed-loop systemen belangrijk is

Closed-loop systemen - een combinatie van continue glucosemonitoring (CGM) en insulinepompen - zijn de voorkeurskeuze voor insulinetoediening bij mensen met diabetes type 1 en insuline-deficiënte diabetes, en ze moeten ook worden overwogen voor mensen met type 2-diabetes die meerdere insuline-injecties per dag gebruiken (cfr ADA Guidelines).

Toch blijft het een uitdaging om een optimale glucoseregulatie te behouden tijdens het sporten.

Lichaamsbeweging heeft een verschillende invloed op glucosespiegels:

Aërobe activiteiten (bijv. hardlopen) verlagen glucose meestal, waardoor het risico op hypoglycemie toeneemt.
Anaerobe activiteiten (bijv. gewichtheffen) kunnen glucosepieken veroorzaken.
Gemengde activiteiten (bijv. teamsporten) kunnen variabele effecten hebben.

Deze richtlijnen bieden aanbevelingen op maat voor geplande en ongeplande sport om de glucoseregeling te optimaliseren.

2. Algemene principes voor sporten met closed-loop systemen

1. Pas glucose streefwaarde aan op basis van het type sport

Besef dat verschillende activiteiten een uniek effect hebben op de glucosespiegel:

Anticipeer bij aerobe inspanning op glucosedalingen en overweeg een hogere glucose streefwaarde.
Verwacht bij anaerobe inspanning mogelijke glucosepieken en behoud de gebruikelijke streefwaarde.

2. Maak een onderscheid tussen geplande en ongeplande sport

Voor geplande sport:

Stel 1-2 uur vóór de sport een hogere glucose streefwaarde in, als een stabiele of dalende glucosetrend wordt verwacht. Behoud een normale of lagere streefwaarde als de glucose waarschijnlijk zal stijgen.
Verlaag bij sport binnen de 2 uur na een koolhydraatrijke maaltijd de maaltijdbolus met 25-33%, als de glucose tijdens de inspanning naar verwachting zal dalen. Stel altijd een hogere glucose streefwaarde in voordat je de maaltijd insulinebolus verlaagt.

Voor ongeplande sport:

Stel onmiddellijk een hogere glucose streefwaarde in, als een stabiele of dalende glucosetrend wordt verwacht. Neem 10-20 gram snelwerkende koolhydraten als de glucose lager is dan 126 mg/dl (7,0 mmol/l).
Behoud de gewone of een lagere glucose streefwaarde, als een glucosestijging wordt verwacht.

3. Houd de glucosetrends in het oog met CGM

Gebruik CGM-gegevens om glucose in real-time te volgen:

Kleine hoeveelheden snelwerkende koolhydraten (3-20 gram) kunnen de glucose stabiliseren als de waarden onder 126 mg/dl (7,0 mmol/l) komen. Vermijd overcorrigeren om hyperglycemie na het sporten te minimaliseren.
Gebruik trendpijlen om de koolhydraatinname tijdens het sporten bij te sturen: 3-6 gram als ➡️, 6-9 gram als ↘️, 9-12 gram als ⬇️ en 12-20 gram als ⬇️⬇️ of ⬇️⬇️⬇️.
Controleer de glucosewaarden 20-30 minuten na de koolhydraatinname opnieuw en herhaal de behandeling indien nodig.

4. Kijk ook naar de insuline aan boord (IOB)

Timing is belangrijk bij het balanceren van sporten en IOB:

Sport bij voorkeur wanneer de IOB laag is, zoals vóór de maaltijd of in nuchtere toestand.
Na de maaltijd kan sporten met een lage intensiteit helpen om de verhoogde glucose weer op peil te brengen.
Vermijd sporten als de glucose hoger is dan 270 mg/dl (15,0 mmol/l) met ketonen >1,5 mmol/L.

Door deze strategieën in je closed-loop systeem te integreren, kun je sporten makkelijker aanpakken en tegelijkertijd je glucosewaarden veilig en effectief onder controle houden.

3. Aanbevelingen voor specifieke closed-loop systemen

#1 MiniMed 780G

Met het SmartGuard algoritme kun je hypoglykemie voorkomen tijdens sporten via

een speciale activiteitsmodus, genaamd Tijdelijke Streefwaarde die de glucose streefwaardeverhoogt naar 150 mg/dl (8,3 mmol/l) en autocorrectiebolussen stopt.
Het is ook mogelijk om je glucose streefwaarde te veranderen in 100, 110 of 120 mg/dl (5,6, 6,1 of 6,7 mmol/l) op basis van je behoeften
en je kunt minder koolhydraten invoeren bij de maaltijd. Het is niet mogelijk om de door de Bolus Wizard voorgestelde hoeveelheid insuline te overrulen.

Aanbevelingen voor het gebruik van het MiniMed 780G-systeem tijdens het sporten.

Stopzetting van de insulinetoediening met of zonder loskoppeling voor langere perioden (tot 120 min) kan onder bepaalde omstandigheden nodig zijn (bijv. zwemmen, duiken, contactsporten), hoewel dit over het algemeen niet wordt aanbevolen voor de meeste activiteiten.
PA, lichaamsbeweging. SG, sensor glucose. CHO, koolhydraten.
Glucosewaarden: 100 mg/dl = 5,6 mmol/l, 110 mg/dl = 6,1 mmol/l, 120 mg/dl = 6,7 mmol/l, 126 mg/dl = 7,0 mmol/l

Klik hier voor een printvriendelijke NEDERLANDSTALIGE VERSIE van dit diagram in mg/dl of mmol/l.

#2.1 Tandem t:slim X2 met Control-IQ technologie

Met Control-IQ technologie kun je hypoglycemie tijdens het sporten voorkomen via

een activiteitsmodus, genaamd Bewegingsactiviteit die de glucose streefwaarde verhoogt naar 140-160 mg/dl (7,8-8,9 mmol/l).
Het is ook mogelijk om een extra Persoonlijk Profiel aan te maken op basis van je behoeften,
en je kunt minder koolhydraten invoeren bij de maaltijd of de hoeveelheid insuline verlagen die de boluscalculator voorstelt.

Aanbevelingen voor het gebruik van de Tandem t:slim X2-pomp met Control-IQ technologie tijdens sporten.

Overweeg het ingeven van een kleine manuele bolus (bijv. 0,05 U) vlak voor het begin van de sport om het systeem te blokkeren om een autocorrectiebolus te geven in de komende 60 min.
Stopzetting van de insulinetoediening met of zonder onderbreking voor langere perioden (tot 120 min) kan nodig zijn onder bepaalde omstandigheden (bijv. zwemmen, duiken, contactsporten), hoewel dit over het algemeen niet wordt aanbevolen voor de meeste activiteiten.
PA, physical activity. SG, sensor glucose. ISF, insulinegevoeligheidsfactor. CHO, koolhydraten.
Glucosewaarde: 126 mg/dl = 7,0 mmol/l

Klik hier voor een printvriendelijke NEDERLANDSTALIGE VERSIE van dit diagram in mg/dl of mmol/l.

#2.2 Tandem Mobi met Control-IQ technologie

De Tandem Mobi werd niet genoemd in de gepubliceerde richtlijnen.

We nemen echter aan dat de aanbevelingen dezelfde zijn als voor de t:slim X2 insulinepomp, aangezien ze beide werken met Control-IQ technologie.

#3 Omnipod 5

Met het SmartAdjust algoritme kun je hypoglykemie voorkomen tijdens het sporten via

een speciale activiteitsmodus, de Activiteitsfunctie die de glucosestreefwaarde verhoogt naar 150 mg/dl (8,3 mmol/l).
Het is ook mogelijk om je glucose streefwaarde te wijzigen naar 110-150 mg/dl (6,1-8,3 mmol/l) op basis van je behoeften, en dit in tijdsblokken van 1 uur.
en je kunt minder koolhydraten invoeren bij de maaltijden, of de hoeveelheid insuline verlagen die wordt voorgesteld door de SmartBolusCalculator.

Opmerking: sommige mensen raden aan om de optie "Omgekeerde Correctie" uit te schakelen als je minder koolhydraten gaat invoeren voor je maaltijd, omdat anders de insulineverlaging te sterk kan zijn, wat kan leiden tot postprandiale hyperglycemie.

Aanbevelingen voor het gebruik van de Omnipod 5 tijdens sporten.

PA, fysieke activiteit. SG, sensor glucose. CHO, koolhydraten.
Glucosewaarden: 110 mg/dl = 6,1 mmol/l, 120 mg/dl = 6,7 mmol/l, 126 mg/dl = 7,0 mmol/l

Klik hier voor een printvriendelijke NEDERLANDSTALIGE VERSIE van dit diagram in mg/dl of mmol/l.

#4 mylife Loop

Met het CamAPS FX algoritme kun je hypoglycemie tijdens het sporten voorkomen via

een speciale activiteitsmodus, genaamd Ease-off die de glucosestreefwaarde verhoogt met 45 mg/dl (2,5 mmol/l), de insulinegevoeligheid verhoogt met 50% en de insulinetoediening stopt als de glucose < 126 mg/dl (7,0 mmol/l) is.
Het is ook mogelijk om je glucose streefwaarde te wijzigen naar 80-200 mg/dl (4,4-11,0 mmol/l) op basis van je behoeften, en dit in tijdsblokken van 30 minuten.
en je kunt minder koolhydraten invoeren bij de maaltijd, of de hoeveelheid insuline die de boluscalculator voorstelt verlagen (de laatste optie heeft de voorkeur om het systeem te laten weten dat je echt meer hebt gegeten).
Het is ook mogelijk koolhydraten in te voeren als hypoglycemiebehandeling zodat het algoritme je er geen insuline voor geeft.

Aanbevelingen voor het gebruik van het mylife CamAPS FX-systeem tijdens het sporten.

Stopzetting van de insulinetoediening met of zonder loskoppeling voor langere perioden (tot 120 min) kan onder bepaalde omstandigheden nodig zijn (bijv. zwemmen, duiken, contactsporten), hoewel dit over het algemeen niet wordt aanbevolen voor de meeste activiteiten.
PA, fysieke activiteit. SG, sensor glucose. CHO, koolhydraten.
Glucosewaarden: 80 mg/dl = 4,4 mmol/l, 100 mg/dl = 5,6 mmol/l, 120 mg/dl = 6,7 mmol/l, 126 mg/dl = 7,0 mmol/l, 150 mg/dl = 8,3 mmol/l

Klik hier voor een printvriendelijke NEDERLANDSTALIGE VERSIE van dit diagram in mg/dl of mmol/l.

#5 Diabeloop

Met het DBLG1 algoritme kun je hypoglycemie voorkomen tijdens het sporten via

een speciale activiteitsmodus, genaamd Fysieke activiteit die de glucose streefwaarde en de drempels voor hypo- en hyperglycemie verhoogt met 70 mg/dl (3,9 mmol/l).
De Zen-modus daarentegen verhoogt de streefwaarde met 10-40 mg/dl (0,6-2,2 mmol/l).
Het is ook mogelijk om je glucose streefwaarde te veranderen in 100-130 mg/dl (5,6-7,2 mmol/l) op basis van je behoeften
en je kunt minder koolhydraten invoeren tijdens de maaltijd, of de hoeveelheid insuline verlagen die wordt voorgesteld door de boluscalculator.
Het is ook mogelijk om koolhydraten in te voeren als hypoglycemiebehandeling zodat het algoritme je hiervoor geen insuline geeft.

Aanbevelingen voor het gebruik van het DBLG1-systeem tijdens het sporten.

Stopzetting van de insulinetoediening met of zonder loskoppeling voor langere perioden (tot 120 min) kan onder bepaalde omstandigheden nodig zijn (bijv. zwemmen, duiken, contactsporten), hoewel dit over het algemeen niet wordt aanbevolen voor de meeste activiteiten.
PA, fysieke activiteit. SG, sensor glucose. CHO, koolhydraten.
Glucosewaarden: 100 mg/dl = 5,6 mmol/l, 110 mg/dl = 6,1 mmol/l, 120 mg/dl = 6,7 mmol/l, 126 mg/dl = 7,0 mmol/l

Klik hier voor een printvriendelijke NEDERLANDSTALIGE VERSIE van dit diagram in mg/dl of mmol/l.

#6 iLet Bionic Pancreas

Met de iLet Dosing Decision Software kun je hypoglycemie tijdens het sporten voorkomen door

het pauzeren/stopzetten van de insulinetoediening.
Het is ook mogelijk om je glucose streefwaarde te wijzigen naar 110, 120 of 130 mg/dl (6,1, 3,7 of 7,2 mmol/l - genaamd "Lower", "Usual" of "Higher") op basis van je behoeften
en je kunt een kleinere maaltijdhoeveelheid invoeren tijdens de maaltijden ("Less" geeft je 50% minder insuline dan een "Usual for me" maaltijd).

Aanbevelingen voor het gebruik van het iLet Bionic Pancreas-systeem tijdens het sporten.

Overweeg de insulinetoediening stop te zetten met of zonder het iLet-systeem los te koppelen, 30 minuten vóór de sport om het risico op hypoglycemie te verminderen.
Als je niet-aangegeven koolhydraten inneemt en de iLet vóór de sport loskoppelt, zorg er dan voor dat het apparaat al vóór de inname van de koolhydraten is stopgezet.
De maaltijd insulinebolus kan alleen worden verlaagd door koolhydraten te 'onderschatten' (d.w.z. een kleinere maaltijd in te voeren).
PA, fysieke activiteit. SG, sensor glucose. CHO, koolhydraten.
Glucosewaarden: 110 mg/dl = 6,1 mmol/l, 120 mg/dl = 6,7 mmol/l, 126 mg/dl = 7,0 mmol/l, 130 mg/dl = 7,2 mmol/l, 150 mg/dl = 8,3 mmol/l

Klik hier voor een printvriendelijke NEDERLANDSTALIGE VERSIE van dit diagram in mg/dl of mmol/l.

#7 AndroidAPS

Met het OpenAPS-algoritme kun je hypoglycemie tijdens het sporten voorkomen via

een aangepaste streefwaarde, genaamd Activiteit die de glucose streefwaarde verhoogt naar 140 mg/dl (7,8 mmol/l) gedurende 90 minuten, hoewel dit kan worden aangepast aan je behoeften.
Het is ook mogelijk om een extra Profiel aan te maken op basis van je behoeften. De glucose streefwaarde kan worden ingesteld tussen 80-200 mg/dl (4,4-11,0 mmol/l)
en je kunt minder koolhydraten invoeren bij de maaltijd, of de hoeveelheid insuline verlagen die de boluscalculator voorstelt.
Het is ook mogelijk om koolhydraten in te voeren als hypoglycemiebehandeling zodat het algoritme je daar geen insuline voor geeft.

In de gepubliceerde richtlijnen werd AndroidAPS niet genoemd.

Echter, op basis van hun aanbevelingen voor andere closed-loop systemen, zouden aanbevelingen voor het gebruik van AndroidAPS tijdens sporten er als volgt kunnen uitzien:

Klik hier voor een printvriendelijke NEDERLANDSTALIGE VERSIE van dit diagram in mg/dl of mmol/l.

#8 DIY Loop

Met het Loop algoritme kun je hypoglycemie tijdens het sporten voorkomen via

een Override met een specifieke glucose streefwaarde en/of % insulinetoediening, die je kunt instellen volgens je behoeften.
De glucose streefwaarde kan worden ingesteld tussen 87-180 mg/dl (4,8-10,0 mmol/l)
en je kunt minder koolhydraten invoeren bij de maaltijd, of de hoeveelheid insuline verlagen die de boluscalculator voorstelt.

In de gepubliceerde richtlijnen werd DIY Loop niet genoemd.

Maar op basis van hun aanbevelingen voor andere closed-loop systemen zouden aanbevelingen voor het gebruik van DIY Loop tijdens sporten er als volgt kunnen uitzien:

Klik hier voor een printvriendelijke NEDERLANDSTALIGE VERSIE van dit diagram in mg/dl of mmol/l.

#9 iAPS / Trio

Opmerking: Deze afbeelding is gebaseerd op de oudere iAPS-versie 2.3.3. We erkennen dat de huidige versies, iAPS 5.8.0 en Trio 0.2.2, aanzienlijk verschillen.

Met het OpenAPS algoritme kun je hypoglycemie tijdens lichamelijke activiteit voorkomen via

een aangepaste glucose streefwaarde, die je vooraf kan instellen op basis van je behoeften. De glucose streefwaarde kan worden ingesteld tussen 72-180 mg/dl (4,0-10,0 mmol/l).
De meeste mensen kiezen voor een aangepaste Profile Override waarmee je de glucose streefwaarde, het % insulinetoediening en het type SMB's (supermicrobolussen) dat moet worden toegediend, kunt opgeven op basis van je behoeften.
Je kunt ook minder koolhydraten invoeren bij de maaltijd, of de hoeveelheid insuline verlagen die de boluscalculator voorstelt.

In de gepubliceerde richtlijnen worden iAPS of Trio niet genoemd.

Op basis van hun aanbevelingen voor andere closed-loop systemen, zouden aanbevelingen voor het gebruik van iAPS of Trio tijdens sporten er echter als volgt kunnen uitzien:

Klik hier voor een printvriendelijke NEDERLANDSTALIGE VERSIE van dit diagram in mg/dl of mmol/l.

#10 TouchCare Nano Systeem

Met het APGO algoritme kun je hypoglycemie tijdens het sporten voorkomen via

een speciale activiteitsmodus, Activiteit genaamd, die de glucose streefwaarde verhoogt naar 150 mg/dl (8,3 mmol/l).
Het is ook mogelijk om je glucose streefwaarde te veranderen naar 100, 110 of 120 mg/dl (5,6, 6,1 of 6,7 mmol/l) op basis van je behoeften.
en je kunt minder koolhydraten invoeren tijdens de maaltijd. Het is niet mogelijk om de door de boluscalculator voorgestelde hoeveelheid insuline te overrulen.

In de gepubliceerde richtlijnen werd het TouchCare Nano System niet genoemd.

Maar op basis van hun aanbevelingen voor andere closed-loop systemen zouden de aanbevelingen voor het gebruik van het TouchCare Nano System tijdens sporten er als volgt kunnen uitzien:

Klik hier voor een printvriendelijke NEDERLANDSTALIGE VERSIE van dit diagram in mg/dl of mmol/l.

4. Overzicht closed-loop systeem-specifieke aanbevelingen

Dit overzicht toont een samenvatting van de gepubliceerde aanbevelingen in een ander formaat, gebaseerd op een presentatie van dr Moser @Diatec2024:

Klik hier voor een printervriendelijke versie van dit diagram in mg/dl of mmol/l.

5. Kijk en luister naar de experts

Een boeiende manier om in deze richtlijnen te duiken is door te kijken naar het interview met Drs. Othmar Moser en Dessi Zaharieva.

Als de eerste 2 auteurs geven zij waardevolle inzichten uit de gezamenlijke EASD/ISPAD position paper over het optimaliseren van closed-loop systemen tijdens het sporten voor personen met type 1-diabetes.

Bezoek het EASD e-learning platform om het interview te bekijken en hun belangrijkste aanbevelingen te leren kennen.

We willen graag ook onze dank uitspreken aan alle auteurs voor hun belangrijke bijdrage aan dit vakgebied: Othmar Moser, Dessi P. Zaharieva, Peter Adolfsson, Tadej Battelino, Richard M. Bracken, Bruce A. Buckingham, Thomas Danne, Elizabeth A. Davis, Klemen Dovč, Gregory P. Forlenza, Pieter Gillard, Sabine E. Hofer, Roman Hovorka, Peter G. Jacobs, Julia K. Mader, Chantal Mathieu, Kirsten Nørgaard, Nick S. Oliver, David N. O’Neal, John Pemberton, Rémi Rabasa-Lhoret, Jennifer L. Sherr, Harald Sourij, Martin Tauschmann, Jane E. Yardley, and Michael C. Riddell.

6. Conclusie

Het combineren van lichaamsbeweging met diabetes en closed-loop systemen vraagt om een goede voorbereiding en inzicht.

Deze richtlijnen bieden een handige basis om strategieën af te stemmen, de veiligheid te verbeteren en de glucosecontrole te optimaliseren. Ze helpen mensen met type 1 diabetes een actief leven te leiden, ondersteund door moderne diabetestechnologie.

Toch is het belangrijk om te beseffen dat richtlijnen geen vaste regels zijn, maar flexibele handvatten. Ze moeten worden afgestemd op de unieke situatie van elke persoon, want het persoonlijke aspect blijft essentieel. Eén aanpak voor iedereen werkt simpelweg niet.

Voor een diepere duik in closed-loop systemen en hun toepassingen nodigen we je uit om je in te schrijven voor ons Diabetes Technologie Expert Programma.

Ontdek uitgebreide cursussen en praktische hulpmiddelen om je expertise uit te breiden en je praktijk te verbeteren.

Bezoek www.diabetotech.com/all-courses en bekijk nu alle cursussen 7-dagen GRATIS!

Veel groetjes,